Pocz�tek nowego roku szkolnego to oczywi�cie okazja do powrotu na �amy polskiej prasy dorocznych, dy�urnych temat�w. Czytamy o kolejnych pomys�ach na reform� polskiej szko�y, o niskich p�acach nauczycieli, o wydatkach ponad mo�liwo�ci bud�et�w wielu rodzin. Rzadko kiedy mo�na natomiast znale�� w publikowanych tekstach trosk� o los przeci�tnego polskiego ucznia.

Wiemy, �e polska szko�a uczy - lepiej lub gorzej, wiemy, �e wychowuje, ale rzadko u�wiadamiamy sobie tak�e inne �zas�ugi� polskiej szko�y. A przecie� ta szko�a tak�e niszczy zdrowie naszych dzieci.

We wrze�niu zostan� upowszechnione wyniki analiz przeprowadzonych przez Centralny Instytut Ochrony Pracy, dotycz�cych wp�ywu noszonych ci�ar�w na kr�gos�upy naszych dzieci. Wszyscy b�dziemy mogli zobaczy� w internecie film pod tytu�em Szko�o nie psuj dzieciom kr�gos�upa, film, kt�ry nawet laikowi poka�e jak niesamowitym obci��eniom poddawane s� kr�gos�upy dzieci.

Ju� od dawna, w trosce o zdrowie pracownik�w, przepisy bardzo szczeg�owo reguluj� jakie maksymalnie ci�ary mog� by� przenoszone podczas wykonywania pracy - zar�wno sta�ej jak i dorywczej. Warto wiedzie�, �e za prac� sta�� uznaje si� ju� pi�ciokrotne podniesienie ci�aru w ci�gu jednej godziny. Te normy s� ni�sze dla pracownik�w m�odocianych (w wieku 16 -18 lat) ni� dla pe�noletnich, s� te� ni�sze dla kobiet ni� dla m�czyzn. Dopuszczalna masa podnoszonych i przenoszonych �adunk�w dla pracownik�w m�odocianych (16-18 lat)

- dziewcz�ta: praca sta�a 8 kg, praca dorywcza 14 kg,

- ch�opcy praca sta�a 12 kg, praca dorywcza 20 kg

Dziwnym trafem nikt dotychczas nie pomy�la� o wprowadzeniu norm dla dzieci i m�odzie�y, a przecie� z punktu widzenia obci��e� kr�gos�upa podnoszenie tornistra (aby go w�o�y� na plecy) to nic innego jak podnoszenie ci�ar�w. Literatura �wiatowa jest w tym zakresie zgodna. Bezpieczny ci�ar tornistra to 10 proc. wagi dziecka. Dla dzieci powy�ej 13 lat mo�e on by� wi�kszy - do 15 proc. ich wagi. Tymczasem w ostatnich latach, zw�aszcza w szko�ach podstawowych, tempo zwi�kszania wagi tornistra jest ogromne. Tornister z elementarzem, pi�rnikiem i dwoma 16-kartkowymi zeszytami to wspomnienie z przesz�o�ci. Do programu dodawane s� kolejne przedmioty, a to oznacza kolejne podr�czniki, prawie zawsze w twardych ok�adkach, to tak�e kolejne zeszyty �wicze�, coraz bardziej wypieraj�ce klasyczne zeszyty w kratk� i w lini� - pi�kne, kolorowe, ale zarazem bardzo ci�kie. Okazuje si�, �e reform� edukacji realizuje si� poprzez dok�adanie kolejnych kilogram�w do tornistr�w. W tej chwili jedynym przedmiotem, do kt�rego dotychczas nie wymy�lono podr�cznika jest chyba wychowanie fizyczne. Wielu specjalist�w od program�w nauczania zdaje sobie spraw� z tego, �e jest to brni�cie w �lepy zau�ek, ale nie ma odwa�nych, kt�rzy zdecydowaliby si� przerwa� ten zakl�ty kr�g. Nikt nie chce powiedzie�, �e zdrowie dzieci jest najwa�niejsze i to autorzy program�w i nauczyciele musz� si� dostosowa� do pewnych regu�, a nie rodzice i uczniowie. Oczywi�cie problemu nie da si� rozwi�za� bez zdecydowanych, wr�cz rewolucyjnych dzia�a� Ministerstwa Edukacji. Ale nauczyciele, dyrektorzy szk�, rodzice te� mog� wiele zrobi�. Mo�e wreszcie nale�y sko�czy� z pomys�ami, aby zeszyt dla czwartoklasisty musia� by� 100-kartkowy i w twardej ok�adce (wa�y 25 dkg). Przecie� wystarczy 32-kartkowy i w mi�kkiej ok�adce (wa�y 9 dkg). R�nica to 16 dkg, a wi�c w przypadku 3 zeszyt�w to ju� 0,5 kg r�nicy. Nie zawsze na lekcji wykorzystuje si� i podr�cznik, i �wiczenia, i klasyczny zeszyt. Mo�na o tym powiedzie� uczniom - w ten spos�b cz�� ci�ar�w zostanie w domu. Mo�na wreszcie, planuj�c lekcje, uwzgl�dnia� ci�ar poszczeg�lnych przedmiot�w - nie tylko w zakresie obci��ania umys��w, ale tak�e kr�gos�up�w.

Wyniki bada� Centralnego Instytutu Ochrony Pracy pokazuj� w liczbach to, co wiemy od lat. I te liczby s� naprawd� szokuj�ce. Gdy waga tornistra wynosi 20 proc. wagi dziecka, obci��enie dysk�w jest tylko o 2 proc. wi�ksze ni� w przypadku, gdy dziecko nie ma tornistra. Ale gdy dziecko jest w pozycji pochylonej (a to ulubiona pozycja dziecka nosz�cego tornister), przyrost tego obci��enia to ju� 15 proc. Gdy waga tornistra zwi�ksza si� do 50 proc. wagi dziecka, obci��enie dysk�w zwi�ksza si� o 25 proc., a gdy dziecko przyjmie postaw� pochylon� - obci��enie to zwi�ksza si� a� o 50 proc. Du�o wi�ksze r�nice wyst�puj� w przypadku obci��enia mi�ni, a przecie� wiele wad postawy zaczyna si� w momencie, gdy mi�nie puszczaj�. Gdy dziecko niesie tornister o wadze 20 proc. wagi jego cia�a obci��enie mi�ni kr�gos�upa zwi�ksza si� o 20 proc. Ale gdy tylko dziecko pochyli si�, obci��enie tych mi�ni zwi�ksza si� a� o 60 proc. Przy ci�szym tornistrze r�wnym po�owie wagi dziecka i pochylonej postawie obci��enie mi�ni kr�gos�upa zwi�ksza si� a� o 160 proc.! Trudno si� wi�c dziwi�, �e po noszeniu ci�ar�w w tornistrach, sp�dzaniu godzin przy niedopasowanych szkolnych stolikach, nieprawid�owym od�ywianiu i popo�udniach pozbawionych ruchu na podw�rku, tylko nieliczni w�r�d polskich nastolatk�w nie maj� wad postawy.